당신은 주제를 찾고 있습니까 “ballady i romanse władysław broniewski – Władysław Broniewski – ,,Ballady i romanse”“? 다음 카테고리의 웹사이트 you.dianhac.com.vn 에서 귀하의 모든 질문에 답변해 드립니다: https://you.dianhac.com.vn/blog. 바로 아래에서 답을 찾을 수 있습니다. 작성자 Polska Poezja 이(가) 작성한 기사에는 조회수 8,754회 및 좋아요 81개 개의 좋아요가 있습니다.
Table of Contents
ballady i romanse władysław broniewski 주제에 대한 동영상 보기
여기에서 이 주제에 대한 비디오를 시청하십시오. 주의 깊게 살펴보고 읽고 있는 내용에 대한 피드백을 제공하세요!
d여기에서 Władysław Broniewski – ,,Ballady i romanse” – ballady i romanse władysław broniewski 주제에 대한 세부정보를 참조하세요
Wiersz Władysława Broniewskiego ,,Ballady i romanse” w interpretacji Doroty Godzic.
Film jest częścią projektu \”polska-poezja.pl\
ballady i romanse władysław broniewski 주제에 대한 자세한 내용은 여기를 참조하세요.
Ballady i romanse – Władysław Broniewski – Poezja.org
Ballady i romanse. Autor: Władysław Broniewski … Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku. (Uciekaj, uciekaj, Ryfka!) “Mama pod gruzami, tata w Majdanku.
Source: poezja.org
Date Published: 8/3/2021
View: 3106
Ballady i romanse – analiza i interpretacja – KLP.pl
Władysław Broniewski napisał wiersz Ballady i romanse w reakcji na największą zagładę ludzkości, jaką była II wojna światowa. Poeta nie mógł zrozumieć, …
Source: klp.pl
Date Published: 7/2/2022
View: 9827
Władysław Broniewski „Ballady i romanse” – II wojna światowa
Ballady i romanse – Władysław Broniewski – w zbiorze pieśni i wierszy o tematyce wojennej. Tekst oraz omówienie utworu z perspektywy literackiej i …
Source: warhist.pl
Date Published: 6/17/2021
View: 1493
Władysław Broniewski – Ballady i romanse – AleKlasa
Władysław Broniewski – Ballady i romanse · stroficzną budowę tekstu, · typowe dla tego gatunku paralelizmy składniowe („Przejeżdżali grubi Niemcy”/ „I przejeżdżał …
Source: aleklasa.pl
Date Published: 9/29/2022
View: 9591
“Ballady i Romanse” – W. Broniewski. – Sciaga.pl
Epoka wojenna. Ballada jest gatunkiem wywodzącym się z literatury ludowej. Swoją treść w dużej mierze czerpie z podań, opowieści, wierzeń ludu. Ballada zawsze …
Source: sciaga.pl
Date Published: 3/28/2021
View: 7003
Ballady i romanse – interpretacja i analiza – Wypracowania.pl
„Ballady i romanse” Władysława Broniewskiego to wiersz przedstawiający śmierć nastoletniej Żydówki, Ryfki, rozstrzelanej przez bezdusznych SS-manów.
Source: wypracowania.pl
Date Published: 10/18/2022
View: 2808
Władysław Broniewski „Ballady i romanse” – analiza – eSzkola.pl
Władysław Broniewski „Ballady i romanse” – analizaW 1945 r. ukazał się szósty tom poetycki Władysława Broniewskiego – „Drzewo rozpaczające”.
Source: eszkola.pl
Date Published: 7/4/2021
View: 8667
주제와 관련된 이미지 ballady i romanse władysław broniewski
주제와 관련된 더 많은 사진을 참조하십시오 Władysław Broniewski – ,,Ballady i romanse”. 댓글에서 더 많은 관련 이미지를 보거나 필요한 경우 더 많은 관련 기사를 볼 수 있습니다.
주제에 대한 기사 평가 ballady i romanse władysław broniewski
- Author: Polska Poezja
- Views: 조회수 8,754회
- Likes: 좋아요 81개
- Date Published: 2017. 12. 22.
- Video Url link: https://www.youtube.com/watch?v=p1_dUu2dvUk
Jaka jest wymowa utworu Ballady i romanse?
Władysław Broniewski napisał wiersz Ballady i romanse w reakcji na największą zagładę ludzkości, jaką była II wojna światowa. Poeta nie mógł zrozumieć, jakie procesy doprowadziły do takiego upadku cywilizacji i człowieka, który zezwolił i przeprowadził zagładę milionów niewinnych ludzi.
Dlaczego Broniewski nawiązuje do programowego tomiku Ballady i romanse Mickiewicza jaki charakter ma to nawiązanie?
Władysław Broniewski w wierszu “Ballady i romanse” cytuje słowa (choć zamierza interpunkcję) z utworu Adama Mickiewicza “Romantyczność”: “Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… W ten sposób poeta rozpoczyna opowieść o tragicznych losach Ryfki, trzynastoletniej dziewczynki, którą dotknęły okropności wojny.
Na czym oparte są Forma i temat utworu Ballady i romanse?
Tytuł utworu został zaczerpnięty z I tomiku Poezji Adama Mickiewicza z 1822 roku, z cyklu ballad o charakterze programowym, które formowały podstawy nowego wówczas – romantycznego – światopoglądu, osadzonego w ludowych wierzeniach, opartego między innymi na przekonaniu, że „nie ma zbrodni bez kary”.
Czemu służy aluzja literacka w balladach i romansach w Broniewskiego?
Wiersz Władysława Broniewskiego „Ballady i romanse” jest aluzją literacką do ballady „Romantyczność”. Tytuł jest nawiązaniem do tytułu zbiorku Mickiewicza, a treść wiersza to aluzja do treści „Romantyczności”. Wiersz ma kompozycję klamrową – zaczyna i kończy się cytatem z ballady: „Słuchaj dzieweczko!
Co wchodzi w skład Ballad i romansów?
“Ballady i romanse” Adama Mickiewicza zostały wydane w 1822 roku w Wilnie i wyznaczyły początek polskiego romantyzmu. W skład tomu wchodzą m.in. Romantyczność, Świtezianka, To lubię oraz Pani Twardowska.
Kiedy powstała ballada?
Jej nazwa pochodzi od włoskiego ballare (tańczyć), co wskazuje na włosko-prowansalskie początki (zobacz: balada). Romantyczna ballada nawiązuje do ludowych pieśni, które między XIII a XIV w. pojawiły się w Danii i Szkocji.
Jak powstały Ballady i romanse?
Na kształt cyklu w dużej mierze wpłynęły ludowe wierzenia, obyczaje, podania. Wynika to z romantycznego zafascynowania ludowością. To ona była źródłem, z którego czerpał Mickiewicz pomysły na tematy swych utworów.
Jakie są cechy ballady?
- liczne motywy ludowe i folklorystyczne,
- świat realny przeplata się ze światem fantastycznym (obecność istot fantastycznych, takich jak syreny, duchy, czy nimfy),
- obecność przyrody,
- mocny punkt kulminacyjny w akcji,
- prosty bohater,
- los człowieka nie leży w jego rękach.
Co jest głównym tematem ballady?
Ballada zawiera zawsze udramatyzowaną akcję, opowiada o wydarzeniach niezwykłych i tajemniczych, a jej bohaterowie obcują z duchami, widmami, upiorami, strzygami, wilkołakami i wszelkimi innymi istotami nadprzyrodzonymi. Dlatego balladę spośród innych gatunków wyróżnia atmosfera tajemniczości, grozy i fantastyki.
Kto jest narratorem w balladzie?
Podmiot liryczny jest tu tak naprawdę narratorem. Opowiada w narracji trzecioosobowej, stara się być obiektywny, ale zdaje się podłość zbrodni jest też w jego oczach nikczemnością. Rozpoczyna więc opowieść subiektywną oceną: „Zbrodnia to niesłychana”. Ballada Lilije jest opowieścią o zbrodni mężobójstwa.
Jaką rolę pelni aluzja?
Aluzja wiąże utwór z tradycją literacką, stanowi komentarz do utworu, pomaga w interpretacji, lecz wymaga znajomości kultury literackiej.
Dlaczego Ballada Romantyczność ma charakter programowy?
“Romantyczność” Adama Mickiewicza ma charakter manifestu programowego. W balladzie występuję narrator będący jednym z bohaterów. Akcja utworu rozgrywa się w biały dzień na rynku miasteczka. Narrator stara się tłumaczyć dziewczynie co się dzieje wokół niej, ale ona go nie słucha.
Dlaczego romantyczność uznano za manifest polskiego romantyzmu?
Balladę romantyczności nazywamy manifestem romantyzmu, gdyż zostaje odrzucony racjonalizm, a zostają w to wplątane emocje, uczucia; skupia się uwagę na przeżyciach wewnętrznych bohaterów; a do tego przeplatają się 2 światy: świat żywych i umarłych oraz dodatkowo wprowadzone są elementy fantastyki i grozy.
Co to ballada romantyczna?
Ballada romantyczna – gatunek literacki, który czerpie tematy z kultury ludowej. Ballady ukazują świat rzeczywisty z elementami fantastycznymi i zagadkową fabułą. Jej cechą jest także synkretyzm rodzajowy. Narrator jest często niepewny i zdziwiony światem przedstawionym.
Ballady i romanse
“Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha…
To dzien biały, to miasteczko…”
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku.
(Uciekaj, uciekaj, Ryfka!)
“Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”
Roześmiała się, zakręciła się, znikła.
I przejeżdżał znajomy, dobry łyk z Lubartowa:
“Masz , Ryfka, bułkę, żebyś była zdrowa…”
Wzięła, ugryzła, zaświeciła zębami:
“Ja zaniosę tacie i mamie.”
Przejeżdżał chłop, rzucił grosik,
przejeżdżała baba, też dała cosik,
przejeżdżało dużo, dużo luda.
każdy się dziwił, że goła i ruda.
I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,
SS-mani go wiedli na męki,
postawili ich oboje pod miedzą,
potem wzięli karabiny do ręki.
“Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, Sie Juden,
za koronę cierniową, za te włosy rude,
za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni,
obojeście umrzeć powinni.”
I ozwało się Alleluja w Galilei,
i oboje anieleli po kolei,
potem salwa rozległa się głucha…
“Słuchaj, dzieweczko!… Ona nie słucha…”
Ballady i romanse – analiza i interpretacja
“Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha…
To dzień biały, to miasteczko…”
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
(…)
Przejeżdżał chłop, rzucił grosik,
przejeżdżała baba, też dała cosik,
przejeżdżało dużo, dużo luda.
każdy się dziwił, że goła i ruda.
I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,
SS-mani go wiedli na męki,
postawili ich oboje pod miedzą,
potem wzięli karabiny do ręki.
– 1 –
Władysław Broniewski napisał wierszw reakcji na największą zagładę ludzkości, jaką była II wojna światowa. Poeta nie mógł zrozumieć, jakie procesy doprowadziły do takiego, który zezwolił i przeprowadził zagładę milionów niewinnych ludzi. Tym wierszem ogłaszał, że zaczęła się epoka powojenna tak samo, jak ponad sto lat wcześniej, dokładnie w 1822 roku Adam Mickiewicz, opublikowawszy tomrozpoczął w Polsce epokę romantyzmu. Poprzez literackie nawiązanie chciał zasugerować narodziny całkowicie nowej epoki w dziejach polskiej kultury.Liryk Broniewskiego został, zatytułowanymTrzecioosobowy podmiot liryczny, pełniący w wierszu funkcję obserwatora wydarzeń, opowiada o Ryfce, trzynastoletniej rudej Żydówce, która biega nago po gruzach miasteczka.Początek wiersza jest cytatem z utworu stanowiącego formalny początek romantyzmu w Polsce. Tak samo rozpoczyna się balladaAdama Mickiewicza. W przeciwieństwie jednak do polskiego wieszcza – bohaterka liryku Broniewskiego nie słucha innych ludzi nie dlatego, że posiada dar porozumiewania się z duchami. Ryfka nie słucha, ponieważ, pozostawiając trzynastoletnie, przerażone i zapewne cierpiące na jakiś rodzaj choroby psychicznej dziecko, samemu sobie:Dziewczynka, nie zważa na ostrzeżenia obserwujących ją ludzi (), biega po gruzach. Stoi samotnie pośrodku ruin miasteczka, w którym spędziła dzieciństwo, dorastając w domu pełnym rodzinnego ciepła. Ulega pewnego rodzaju, zachowuje się nielogicznie, ma słaby kontakt z rzeczywistością.Pomimo straty rodziców — nadal ich szuka, nie dopuszczając do siebie myśli o swoim położeniu i nie zdając sobie sprawy z powagi sytuacji. Dostawszy od znajomego z Lubartowa bułkę, radośnie postanawia. Te słowa dowodzą, iż Ryfka woli nie przyjmować do swojej świadomości myśli, że jej rodzice nie żyją. Widać, że postanowiła zepchnąć tą wiadomość w najdalsze pokłady umysłu.Ciekawostką jest fakt, iż – tak samo jak wMickiewicza – wBroniewski postawił. Mieszkańcy zrujnowanego miasteczka nie drwią z Ryfki, przeciwnie – starają się jej pomóc mimo iż zdają sobie sprawę z jej dziwnego, odmiennego stanu świadomości:Z drugiej jednak strony oferowana pomoc jest tylko próba zagłuszenia wyrzutów sumienia, obudzonych widokiem nagiej, opuszczonej, biegającej samotnie po ruinach miasta małej dziewczynki. Przecież nikt nie okrywa Ryfki swoim płaszczem, nikt nie zabiera jej do domu, nikt się nawet nie zapyta, czy potrzebuje pomocy.Dziewczynka jest symbolem, która była jej cechą, ale także charakteryzowała wszystkich, którzy przeżyli wojnę, a którzy po jej zakończeniu woleli zbudować wokół siebie mur, który odgradzał ich od wspomnień doświadczonej traumy, ale jednocześnie sprawiał, że byli postrzegani jako osoby chore umysłowo. Ryfka czuje się bezpiecznie w swoim świecie. Jej rodzice nadal żyją, zaniesie im bułkę…Kolejnym ważnym, symbolicznym bohaterem wiersza jest jedyny przyjaciel i towarzysz Ryfki –– także znak niewinności, czystości, ale także zasłużonego męczeństwa oraz niezawinionej zagłady Żydów, którego w piątej strofce na mękę prowadzą SS- mani:Ryfka i Jezus, ukazani jako, giną przez rozstrzelanie w przedostatniej zwrotce. Są razem do końca. Przed śmiercią słyszą absurdalne usprawiedliwienia katów, że sami są sobie winni, ponieważ są Żydami i mają rude włosy:strona:
zbiór pieśni i wierszy o tematyce wojennej z historycznym komentarzem
Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha…
To dzień biały, to miasteczko…”
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku.
„Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”
Roześmiała się, zakręciła się, znikła.
I przejeżdżał znajomy, dobry łyk z Lubartowa:
„Masz, Ryfka, bułkę, żebyś była zdrowa…”
Wzięła, ugryzła, zaświeciła zębami:
„Ja zaniosę tacie i mamie.”
Przejeżdżał chłop, rzucił grosik,
przejeżdżała baba, też dała cosik,
przejeżdżało dużo, dużo luda,
każdy się dziwił, że goła i ruda.
I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,
SS-mani go wiedli na męki,
postawili ich oboje pod miedzą,
potem wzięli karabiny do ręki.
„Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, sie Juden,
za koronę cierniową, za te włosy rude,
za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni,
obojeście umrzeć powinni.”
I ozwało się Alleluja w Galilei,
i oboje anieleli po kolei,
potem salwa rozległa się głucha…
„Słuchaj, dzieweczko!…Ona nie słucha…
Broniewski był nie tylko poetą, który widzi wojnę. Był także żołnierzem, który w tej wojnie uczestniczy. Już w młodości angażował się w działalność niepodległościową, czego dowodem była chociażby służba w Legionach. Kampanię wrześniową zaczął niezwykle aktywnie – napisał wiersz „Bagnet na broń” i próbował zaciągnąć się do Wojska Polskiego. Jego dalsze losy były mocno burzliwe. Działał krótko w Związku Radzieckim, gdzie został uwięziony i osadzony w obozie pracy. Następnie zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski przebył początkowy szlak bojowy 2. Korpusu Polskiego i po wojnie powrócił do Polski. Nigdy nie zdecydował się na otwarte poparcie reżimu stalinowskiego, choć miał w swoim dorobku parę panegiryków. „Ballady i romanse” to ewidentne nawiązanie, aluzja literacka, do słynnego cyklu Adama Mickiewicza. Nawet motyw przewodni jest ten sam, choć tutaj w utworze dominuje wizja wojennej pożogi. Ciekawe rozwiązania językowe i niezwykły koncept pozostawiają niezatarte wspomnienie po przeczytaniu wiersza. Jest bowiem niezwykły, podobny do autora, bo takim Broniewski z pewnością był.
Okiem Polonisty: Według mnie, jeden z piękniejszych wierszy Broniewskiego. Może dorównują mu treny pisane po śmierci córki Anki. Do mnie przede wszystkim przemawia ogromny tragizm sytuacji, beznadziejnej sytuacji, w której znalazła się mała Ryfka. Sakralizacja śmierci małej Żydówki jest niezmiernie wymowna. Wespół z Chrystusem tworzą parę szalenie przeszkadzającą esesmanom. Pochodzenie, religia przesądzały o wartości człowieka. Ryfka to przedstawicielka całego pokolenia Żydów, którzy mieli pecha i żyli akurat w tych czasach. Ale jest to także utwór o odruchach współczucia, chęci pomocy, ale takiej na niby, dla uspokojenia sumienia raczej a nie tej prawdziwej. Dlaczego dziewczynka nie ucieka? A ma dokąd? W jej zachowaniu tak dużo z szaleństwa Karusi – bohaterki „Romantyczności” A. Mickiewicza. I jeszcze jedna analogia: obydwie może zrozumieć tylko ten, kto kieruje się sercem.
Władysław Broniewski – Ballady i romanse
Władysław Broniewski – Ballady i romanse
Władysław Broniewski
Ballady i romanse
„Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha…
To dzień biały, to miasteczko…”
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku.
(Uciekaj, uciekaj Ryfka!)
„Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”
Roześmiała się, zakręciła się, znikła.
I przejeżdżał znajomy, dobry łyk z Lubartowa:
„Masz Ryfka, bułkę, żebyś była zdrowa…”
Wzięła, ugryzła, zaświeciła zębami:
„Ja zaniosę tacie i mamie”.
Przejeżdżał chłop, rzucił grosik,
przejeżdżała baba, też dała cosik,
przejeżdżało dużo, dużo luda,
każdy się dziwił, że goła i ruda.
I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,
SS-mani go wiedli na męki,
postawili ich oboje pod miedzą,
potem wzięli karabiny do ręki.
„Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, sie Juden,
za koronę cierniową, za te włosy rude,
za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni,
obojeście umrzeć powinni”.
I ozwało się Alleluja w Galilei,
i oboje anieleli po kolei,
potem salwa rozległa się głucha …
„Słuchaj dzieweczko!… Ona nie słucha…”
Na tle epoki
Przyglądając się utworowi w kontekście historycznym, trudno o przykład bardziej wyrazisty – tragedia żydowskiego dziecka, Holocaust, okrucieństwo czasów wojny i okupacji… – oto krąg tematów, w który wkraczamy, czytając wiersz Broniewskiego; tematów przecież podstawowych dla artystów uwikłanych w swój czas historyczny, w koszmar ostatniej wojny.
Sięgnięcie po tradycję romantyczną w tym czasie również stało się czymś naturalnym. Podobna do stanu sprzed lat stu kilkudziesięciu sytuacja historyczna Polski, kraju pod okupacją, spotęgowała w twórczości wpływy romantyczne. Potrzebowano wzorców popularnej liryki patriotycznej, przykładów ofiary i szaleństwa, problematyki winy i kary. Stąd obecność tradycji romantycznej w wielu utworach ostatniej wojny, w poezji Władysława Broniewskiego szczególnie.
Forma utworu – elementy analizy
Ballady i romanse – tytuł wiersza Władysława Broniewskiego sugeruje, że będzie to rodzaj aluzji literackiej. Odwołanie do tradycji romantycznej, do jednego z jej najbardziej rozpoznawalnych znaków, jakim jest cykl ballad Adama Mickiewicza, powinno stać się kluczem do interpretacji utworu.
I rzeczywiście – stylizacja utworu na balladową konwencję jest bardzo wyraźna. Dostrzegamy przecież:
stroficzną budowę tekstu,
typowe dla tego gatunku paralelizmy składniowe („Przejeżdżali grubi Niemcy”/ „I przejeżdżał znajomy łyk …”/ „Przejeżdżał chłop, rzucił cosik” itp.),
anafory („Przejeżdżał chłop…”, „przejeżdżała baba”, „przejeżdżało dużo, dużo luda…” lub „za koronę cierniową”/ „za to, żeście…”).
Dzięki nim autor uzyskuje melodyjność tekstu, buduje epicko-gawędziarski klimat. Bo przecież ballada to zjawisko z pogranicza liryki, epiki i dramatu. Ballada to opowieść, chociaż wierszem napisana. Jest tu narrator, który snuje historię pełną grozy i makabry, jest więc i fabuła niespecjalnie skomplikowana, są charakterystyczne dla ballady ujęcia dialogowe, wtopione w narrację. Wszystkie wyznaczniki gatunku wiersz Broniewskiego wydaje się spełniać.
Sytuacja liryczna, treść, motywy, bohaterowie
W wierszu Ballady i romanse autor aluzyjnie nawiązuje nie tylko ogólnie do całego cyklu utworów Mickiewicza, ale konkretnie do programowej ballady Romantyczność. Pozostaje nam wskazać te odniesienia i odpowiedzieć na pytanie o przyczynę, dla której poeta sięga po balladową konwencję i motywy z Romantyczności.
Analogie romantyczne
Tytuł utworu został zaczerpnięty z I tomiku Poezji Adama Mickiewicza z 1822 roku, z cyklu ballad o charakterze programowym, które formowały podstawy nowego wówczas – romantycznego – światopoglądu, osadzonego w ludowych wierzeniach, opartego między innymi na przekonaniu, że „nie ma zbrodni bez kary”.
Wiersz rozpoczyna się i kończy cytatem z Romantyczności: „Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha…” Cytat ten spina klamrą kompozycyjną materię fabularną utworu.
Bohaterka – trzynastoletnia Żydówka Ryfka jest, podobnie jak Karusia z Romantyczności, obłąkana.
Obok motywów realistycznych funkcjonują w wierszu elementy fantastyki („I przejeżdżał bolejący Pan Jezus …”).
Nastrój grozy, niezwykłości, trwogi, który wywołuje zarówno sceneria przypominająca krajobraz po bitwie (gruzy, zgliszcza), jak i tragedia Ryfki rozstrzelanej wraz z innym więźniem przez Niemców.
Sytuacja dramatyczna w wierszu, tak jak w Romantyczności skupiona jest na postaci obłąkanej bohaterki i reakcji otoczenia na jej tragedię.
Historia Ryfki opowiedziana jest językiem typowym dla ballady romantycznej: przesyconym zdrobnieniami („dzieweczko”, „miasteczko”), gwarą („Przejeżdżał chłop, rzucił grosik ,/ przejeżdżała baba, też dała cosik/ przejeżdżało dużo, dużo luda…”, „I ozwało się…”), mową potoczną („Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha…”)
Mimo zamierzonych odniesień do romantyzmu wiersz Broniewskiego różni się w pewnej mierze od tradycyjnej ballady romantycznej.
Zauważ: czas akcji nie jest tu ahistoryczny, jak zazwyczaj w balladzie bywa. Wydarzenia nie dzieją się w „próżni”, lecz w określonej sytuacji – „grubi Niemcy w grubym tanku”, „SS-mani”, „Mama pod gruzami, tata na Majdanku …” – to wszystko znaki konkretnego czasu rozpoznawalne natychmiast, odsyłające do doświadczeń II wojny światowej.
Dlatego tragedia Ryfki uzyskuje zupełnie inny wymiar. Nie jest jak w przypadku Karusi wynikiem działania odgórnych sił czy naturalnych praw, których człowiek ani przeniknąć, ani zrozumieć nie jest w stanie. Bohaterka Mickiewicza nikogo o swój dramat życiowy nie oskarża, bo też oskarżać nie ma kogo. Karusia to uniwersalny symbol samotności i bezradności człowieka wobec losu, wobec uniwersalnych pozaludzkich praw rzeczywistości, na które nie mamy wpływu.Tragedia Ryfki oszalałej po śmierci rodziców jest o tyle inna, że jej sprawcą stał się człowiek. Jest wynikiem okrucieństwa czasu ostatniej wojny. To się wcale nie musiało stać. Winnych można w tym przypadku wskazać.
Uzupełnieniem wizji zagłady staje się w wierszu Broniewskiego motyw więźnia wiezionego na egzekucję przyrównanego do cierpiącego Chrystusa („I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,/ SS-mani go wiedli na męki…”) i obraz strachu ludzi, mieszkańców miasteczka świadomych zagrożenia („Uciekaj, uciekaj, Ryfka!”).
Sytuację dramatyczną zamyka obraz rozstrzelania Ryfki i więźnia:
postawili ich oboje pod miedzą
potem wzięli karabiny do ręki…
Śmierć obłąkanej dziewczyny obok więźnia uosabiającego Jezusa przybliża ją do męki Chrystusa, co podkreśla niewinność ofiary, a tym samym symbolizuje okrucieństwo okupacyjnej rzeczywistości, okrucieństwo przewagi oprawców nad biednym, zagubionym żydowskim dzieckiem. Giną zatem niewinni, a oprawcy pozostają bezkarni i cyniczni:
za to żeście nadzy, za to żeśmy winni
obojeście umrzeć powinni
Gdzie zatem miejsce na sprawiedliwość, na charakterystyczne dla ballady przekonanie, że „nie ma zbrodni bez kary”?
Różnice
Ballada Broniewskiego tym różni się zasadniczo od tradycyjnej ballady romantycznej, że burzy naiwną wiarę romantyków w sprawiedliwość świata, w ponadczasową siłę dobra, w nieuniknioną karę.
Zbrodnia nie zostaje ukarana, a heroizm nagrodzony.
W ten sposób poeta podejmuje polemikę z naiwnością balladowego przekonania o moralnym porządku świata, które pojawiało się w finale każdej ballady Mickiewiczowskiego cyklu. I narrator w utworze Broniewskiego nie jest tak szczery i naiwny jak „balladowi” opowiadacze w Świteziance czy Liliach. Naznaczony piętnem „czasów pogardy” wie, że w świecie, w którym zbrodniarz odgrywa rolę sędziego, wartości zostały odwrócone i sprawiedliwości być nie może.
Jak interpretować?
Jeśli analizujesz utwór będący rodzajem aluzji literackiej, musisz sobie odpowiedzieć na pytanie, czemu ta aluzja służy? Czy jest jedynie dekoracją?
Czy autor poszukuje analogii, by wzmocnić wymowę tego, co chce przekazać?
Czy aluzja jest po to, by podjąć pewną polemikę z jakąś ideą?
W przypadku wiersza Broniewskiego tytuł Ballady i romanse sugeruje od razu tę trzecią możliwość.
Musisz więc sobie uświadomić, jakie jest główne przesłanie moralne ballad Mickiewicza, a – w trakcie lektury wiersza Broniewskiego – szybko uświadomisz sobie, że autor, ukazując okrucieństwo wojny, prowadzi dyskusję z balladowym „nie masz zbrodni bez kary”.
Możesz zatem rozpocząć pracę od postawienia hipotezy interpretacyjnej, że o polemikę z moralnym przesłaniem ballad w wierszu idzie. Twoja praca przyjmie wówczas konwencję rozprawki. Musisz zebrać argumenty na poparcie swojej tezy, a zatem wskazać w wierszu wszystkie nawiązania do tomiku ballad Mickiewicza zarówno tematyczne, jak i formalne. Powinieneś odpowiedzieć na pytanie, w czym utwór Broniewskiego przypomina balladę romantyczną a czym się od niej różni i co z tej różnicy wynika!
Wywód myślowy – staraj się, by był spójny i logiczny – powinien być zakończony wnioskiem potwierdzającym postawioną na początku pracy hipotezę o polemicznym charakterze wiersza Władysława Broniewskiego.
Możesz także przyjąć inną strategię: analizując kolejną formę utworu, specyfikę języka, sytuację liryczną, główne motywy, aluzje do cyklu ballad Mickiewicza, dojść na końcu wywodu myślowego do głównej myśli utworu.
Jak można wykorzystać utwór?
Obraz rzeczywistości okupacyjnej, holocaust, świat odwróconej moralności, degradacja wartości … – w tym kręgu typowej dla literatury czasów wojny i okupacji problematyki wiersz „Ballady i romanse” na pewno można przywołać.
Literatura współczesna wobec tradycji romantycznej. Romantyzm – źródło fascynacji, ironii, dyskusji dla współczesnych, różne postawy wobec spuścizny romantyków. Utwór Broniewskiego jest świetnym przykładem polemiki z romantycznym przekonaniem o nieuniknionej sprawiedliwości.
Konwencja balladowa w literaturze. Ballada romantyczna i jej kontynuacje w literaturze XX wieku. Wybór utworów jest w tym przypadku bogaty: od ballad Mickiewicza przez ballady Leśmiana, Gałczyńskiego, Broniewskiego do tych najbardziej współczesnych: Grochowiaka czy Białoszewskiego.
Uwaga!
Tym dramatyczniejsza, bardziej wstrząsająca jest historia Ryfki, jeśli się na nią spojrzy jako na skutek szalonych, okrutnych pomysłów człowieka zdolnego do największych potworności. Okazuje się, że Mickiewiczowski teatr grozy wraz z obłąkaną Karusią czy strzelcem zaklętym w modrzew za zdradę kochanki (Świtezianka) jest niczym w porównaniu ze spektaklem grozy, jaki potrafi stworzyć człowiek. Co więcej – ten spektakl dzieje się naprawdę, nie w wyobraźni.
Skojarz!
Do konwencji ballady sięga również Krzysztof Kamil Baczyński w Elegii o… [chłopcu polskim], w której poszczególne motywy tematyczne rozwija w oparciu o charakterystyczny dla ballady paralelny porządek zdań.
Odmianą ballady współczesnej są też niektóre wiersze Mirona Białoszewskiego, chociażby cykl Ballady peryferyjne, nawiązujący do folkloru przedmieścia.
Ballada romantyczna doczekała się licznych kontynuacji w literaturze współczesnej. Najbardziej znaną jest chyba Pieśń o żołnierzach z Westerplatte Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Poeta nadał wydarzeniom rangę niezwykłą, obronę Westerplatte umiejscowił w świecie pozaziemskim, bohaterów wykreował na męczenników narodowych.
Wierszy podejmujących dyskusję z tradycją romantyczną jest wiele.
Najbardziej charakterystyczna w tym względzie jest poezja Ernesta Brylla polemizująca z romantycznym kultem bohaterszczyzny, martyrologii, przesadnego uduchowienia. W takich wierszach jak Wciąż o Ikarach głoszą, Lekcja polskiego – Słowacki, Lewiatan przeciwstawia poeta romantycznym wartościom pochwałę zdrowego rozsądku, praktycyzm działania, a nawet spryt i przebiegłość jako metody osiągania celów.
Romantyczne wzloty i szaleństwa obce też są Stanisławowi Grochowiakowi. W utworze Don Kichot kpił z romantycznych błędnych rycerzy – pięknoduchów, znacznie bardziej podobał mu się pszaśny Sancho Pansa. Za to chętnie sięgał po konwencję balladową, czego przykładem może być właśnie wspomniany wiersz.
Zobacz:
Ballady i romanse – interpretacja i analiza
Ballady i romanse – interpretacja i analiza
„Ballady i romanse” Władysława Broniewskiego to wiersz przedstawiający śmierć nastoletniej Żydówki, Ryfki, rozstrzelanej przez bezdusznych SS-manów. Tekst już w samym tytule nawiązuje do „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza, a dokładnie do „Romantyczności” – programowego utworu polskiego romantyzmu. W wierszu można odnaleźć wyraźne cechy ballady: przemieszanie elementów epiki (szczątki fabuły, obecność bohaterów, akcji), liryki (środki poetyckie, podmiot liryczny) i dramatu (dialogi i monologi).
Oto mała Żydówka siedzi na gruzach zwalonych domów i nie wie, co ma ze sobą począć. Jej matka zginęła w nalotach bombowych, ojciec zaś został wywieziony do Majdanku. Dziewczyna przypomina Mickiewiczowską Karusię – podobnie jak ona traci bowiem kontakt z rzeczywistością, czego wyrazem jest chęć zaniesienia bułki rodzicom. Przejeżdżający ludzie silą się na słabe gesty pomocy, jednak nie ratują Ryfki. W końcu zjawiają się więc ss-mani, którzy prowadzą również ubiczowanego Chrystusa i dokonują egzekucji dziewczyny i Jezusa.
Broniewski wyraźnie dyskutuje zatem ze światopoglądem romantycznym. Romantycy byli bowiem przekonani o istnieniu metafizycznego ładu świata, którego naruszenie powoduje uruchomienie tajemnych sił natury i przywrócenie utraconego porządku. „Nie masz winy bez kary” – brzmiało motto Mickiewiczowskich ballad. Tymczasem w wierszu Broniewskiego bezsensowna i straszna zbrodnia Niemców nie spotyka się z żadną nadprzyrodzoną reakcją. Słychać wprawdzie anielskie „Alleluja”, jednak wydaje się ono jedynie ironicznym komentarzem do rozgrywającej się tragedii.
Istotne znaczenie ma również wprowadzenie do wiersza figury Chrystusa. Jego wspólna śmierć z Ryfką podkreśla niewinność ofiar i bestialstwo hitlerowców. Mordują oni ludzi bez żadnego powodu, bezsensowność ich argumentacji jest porażająca: „za koronę cierniową, za te włosy rude”. Świat po holocauście nie jest już zatem tym samym światem, mord na milionach ludzi podważył bowiem cały tradycyjny ład.
Ballady i romanse – analiza i interpretacja
“Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha…
To dzień biały, to miasteczko…”
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
(…)
Przejeżdżał chłop, rzucił grosik,
przejeżdżała baba, też dała cosik,
przejeżdżało dużo, dużo luda.
każdy się dziwił, że goła i ruda.
I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,
SS-mani go wiedli na męki,
postawili ich oboje pod miedzą,
potem wzięli karabiny do ręki.
– 1 –
Władysław Broniewski napisał wierszw reakcji na największą zagładę ludzkości, jaką była II wojna światowa. Poeta nie mógł zrozumieć, jakie procesy doprowadziły do takiego, który zezwolił i przeprowadził zagładę milionów niewinnych ludzi. Tym wierszem ogłaszał, że zaczęła się epoka powojenna tak samo, jak ponad sto lat wcześniej, dokładnie w 1822 roku Adam Mickiewicz, opublikowawszy tomrozpoczął w Polsce epokę romantyzmu. Poprzez literackie nawiązanie chciał zasugerować narodziny całkowicie nowej epoki w dziejach polskiej kultury.Liryk Broniewskiego został, zatytułowanymTrzecioosobowy podmiot liryczny, pełniący w wierszu funkcję obserwatora wydarzeń, opowiada o Ryfce, trzynastoletniej rudej Żydówce, która biega nago po gruzach miasteczka.Początek wiersza jest cytatem z utworu stanowiącego formalny początek romantyzmu w Polsce. Tak samo rozpoczyna się balladaAdama Mickiewicza. W przeciwieństwie jednak do polskiego wieszcza – bohaterka liryku Broniewskiego nie słucha innych ludzi nie dlatego, że posiada dar porozumiewania się z duchami. Ryfka nie słucha, ponieważ, pozostawiając trzynastoletnie, przerażone i zapewne cierpiące na jakiś rodzaj choroby psychicznej dziecko, samemu sobie:Dziewczynka, nie zważa na ostrzeżenia obserwujących ją ludzi (), biega po gruzach. Stoi samotnie pośrodku ruin miasteczka, w którym spędziła dzieciństwo, dorastając w domu pełnym rodzinnego ciepła. Ulega pewnego rodzaju, zachowuje się nielogicznie, ma słaby kontakt z rzeczywistością.Pomimo straty rodziców — nadal ich szuka, nie dopuszczając do siebie myśli o swoim położeniu i nie zdając sobie sprawy z powagi sytuacji. Dostawszy od znajomego z Lubartowa bułkę, radośnie postanawia. Te słowa dowodzą, iż Ryfka woli nie przyjmować do swojej świadomości myśli, że jej rodzice nie żyją. Widać, że postanowiła zepchnąć tą wiadomość w najdalsze pokłady umysłu.Ciekawostką jest fakt, iż – tak samo jak wMickiewicza – wBroniewski postawił. Mieszkańcy zrujnowanego miasteczka nie drwią z Ryfki, przeciwnie – starają się jej pomóc mimo iż zdają sobie sprawę z jej dziwnego, odmiennego stanu świadomości:Z drugiej jednak strony oferowana pomoc jest tylko próba zagłuszenia wyrzutów sumienia, obudzonych widokiem nagiej, opuszczonej, biegającej samotnie po ruinach miasta małej dziewczynki. Przecież nikt nie okrywa Ryfki swoim płaszczem, nikt nie zabiera jej do domu, nikt się nawet nie zapyta, czy potrzebuje pomocy.Dziewczynka jest symbolem, która była jej cechą, ale także charakteryzowała wszystkich, którzy przeżyli wojnę, a którzy po jej zakończeniu woleli zbudować wokół siebie mur, który odgradzał ich od wspomnień doświadczonej traumy, ale jednocześnie sprawiał, że byli postrzegani jako osoby chore umysłowo. Ryfka czuje się bezpiecznie w swoim świecie. Jej rodzice nadal żyją, zaniesie im bułkę…Kolejnym ważnym, symbolicznym bohaterem wiersza jest jedyny przyjaciel i towarzysz Ryfki –– także znak niewinności, czystości, ale także zasłużonego męczeństwa oraz niezawinionej zagłady Żydów, którego w piątej strofce na mękę prowadzą SS- mani:Ryfka i Jezus, ukazani jako, giną przez rozstrzelanie w przedostatniej zwrotce. Są razem do końca. Przed śmiercią słyszą absurdalne usprawiedliwienia katów, że sami są sobie winni, ponieważ są Żydami i mają rude włosy:strona:
Władysław Broniewski – Ballady i romanse
Władysław Broniewski – Ballady i romanse
Władysław Broniewski
Ballady i romanse
„Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha…
To dzień biały, to miasteczko…”
Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha,
po gruzach biega naga, ruda Ryfka,
trzynastoletnie dziecko.
Przejeżdżali grubi Niemcy w grubym tanku.
(Uciekaj, uciekaj Ryfka!)
„Mama pod gruzami, tata w Majdanku…”
Roześmiała się, zakręciła się, znikła.
I przejeżdżał znajomy, dobry łyk z Lubartowa:
„Masz Ryfka, bułkę, żebyś była zdrowa…”
Wzięła, ugryzła, zaświeciła zębami:
„Ja zaniosę tacie i mamie”.
Przejeżdżał chłop, rzucił grosik,
przejeżdżała baba, też dała cosik,
przejeżdżało dużo, dużo luda,
każdy się dziwił, że goła i ruda.
I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,
SS-mani go wiedli na męki,
postawili ich oboje pod miedzą,
potem wzięli karabiny do ręki.
„Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, sie Juden,
za koronę cierniową, za te włosy rude,
za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni,
obojeście umrzeć powinni”.
I ozwało się Alleluja w Galilei,
i oboje anieleli po kolei,
potem salwa rozległa się głucha …
„Słuchaj dzieweczko!… Ona nie słucha…”
Na tle epoki
Przyglądając się utworowi w kontekście historycznym, trudno o przykład bardziej wyrazisty – tragedia żydowskiego dziecka, Holocaust, okrucieństwo czasów wojny i okupacji… – oto krąg tematów, w który wkraczamy, czytając wiersz Broniewskiego; tematów przecież podstawowych dla artystów uwikłanych w swój czas historyczny, w koszmar ostatniej wojny.
Sięgnięcie po tradycję romantyczną w tym czasie również stało się czymś naturalnym. Podobna do stanu sprzed lat stu kilkudziesięciu sytuacja historyczna Polski, kraju pod okupacją, spotęgowała w twórczości wpływy romantyczne. Potrzebowano wzorców popularnej liryki patriotycznej, przykładów ofiary i szaleństwa, problematyki winy i kary. Stąd obecność tradycji romantycznej w wielu utworach ostatniej wojny, w poezji Władysława Broniewskiego szczególnie.
Forma utworu – elementy analizy
Ballady i romanse – tytuł wiersza Władysława Broniewskiego sugeruje, że będzie to rodzaj aluzji literackiej. Odwołanie do tradycji romantycznej, do jednego z jej najbardziej rozpoznawalnych znaków, jakim jest cykl ballad Adama Mickiewicza, powinno stać się kluczem do interpretacji utworu.
I rzeczywiście – stylizacja utworu na balladową konwencję jest bardzo wyraźna. Dostrzegamy przecież:
stroficzną budowę tekstu,
typowe dla tego gatunku paralelizmy składniowe („Przejeżdżali grubi Niemcy”/ „I przejeżdżał znajomy łyk …”/ „Przejeżdżał chłop, rzucił cosik” itp.),
anafory („Przejeżdżał chłop…”, „przejeżdżała baba”, „przejeżdżało dużo, dużo luda…” lub „za koronę cierniową”/ „za to, żeście…”).
Dzięki nim autor uzyskuje melodyjność tekstu, buduje epicko-gawędziarski klimat. Bo przecież ballada to zjawisko z pogranicza liryki, epiki i dramatu. Ballada to opowieść, chociaż wierszem napisana. Jest tu narrator, który snuje historię pełną grozy i makabry, jest więc i fabuła niespecjalnie skomplikowana, są charakterystyczne dla ballady ujęcia dialogowe, wtopione w narrację. Wszystkie wyznaczniki gatunku wiersz Broniewskiego wydaje się spełniać.
Sytuacja liryczna, treść, motywy, bohaterowie
W wierszu Ballady i romanse autor aluzyjnie nawiązuje nie tylko ogólnie do całego cyklu utworów Mickiewicza, ale konkretnie do programowej ballady Romantyczność. Pozostaje nam wskazać te odniesienia i odpowiedzieć na pytanie o przyczynę, dla której poeta sięga po balladową konwencję i motywy z Romantyczności.
Analogie romantyczne
Tytuł utworu został zaczerpnięty z I tomiku Poezji Adama Mickiewicza z 1822 roku, z cyklu ballad o charakterze programowym, które formowały podstawy nowego wówczas – romantycznego – światopoglądu, osadzonego w ludowych wierzeniach, opartego między innymi na przekonaniu, że „nie ma zbrodni bez kary”.
Wiersz rozpoczyna się i kończy cytatem z Romantyczności: „Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha…” Cytat ten spina klamrą kompozycyjną materię fabularną utworu.
Bohaterka – trzynastoletnia Żydówka Ryfka jest, podobnie jak Karusia z Romantyczności, obłąkana.
Obok motywów realistycznych funkcjonują w wierszu elementy fantastyki („I przejeżdżał bolejący Pan Jezus …”).
Nastrój grozy, niezwykłości, trwogi, który wywołuje zarówno sceneria przypominająca krajobraz po bitwie (gruzy, zgliszcza), jak i tragedia Ryfki rozstrzelanej wraz z innym więźniem przez Niemców.
Sytuacja dramatyczna w wierszu, tak jak w Romantyczności skupiona jest na postaci obłąkanej bohaterki i reakcji otoczenia na jej tragedię.
Historia Ryfki opowiedziana jest językiem typowym dla ballady romantycznej: przesyconym zdrobnieniami („dzieweczko”, „miasteczko”), gwarą („Przejeżdżał chłop, rzucił grosik ,/ przejeżdżała baba, też dała cosik/ przejeżdżało dużo, dużo luda…”, „I ozwało się…”), mową potoczną („Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha…”)
Mimo zamierzonych odniesień do romantyzmu wiersz Broniewskiego różni się w pewnej mierze od tradycyjnej ballady romantycznej.
Zauważ: czas akcji nie jest tu ahistoryczny, jak zazwyczaj w balladzie bywa. Wydarzenia nie dzieją się w „próżni”, lecz w określonej sytuacji – „grubi Niemcy w grubym tanku”, „SS-mani”, „Mama pod gruzami, tata na Majdanku …” – to wszystko znaki konkretnego czasu rozpoznawalne natychmiast, odsyłające do doświadczeń II wojny światowej.
Dlatego tragedia Ryfki uzyskuje zupełnie inny wymiar. Nie jest jak w przypadku Karusi wynikiem działania odgórnych sił czy naturalnych praw, których człowiek ani przeniknąć, ani zrozumieć nie jest w stanie. Bohaterka Mickiewicza nikogo o swój dramat życiowy nie oskarża, bo też oskarżać nie ma kogo. Karusia to uniwersalny symbol samotności i bezradności człowieka wobec losu, wobec uniwersalnych pozaludzkich praw rzeczywistości, na które nie mamy wpływu.Tragedia Ryfki oszalałej po śmierci rodziców jest o tyle inna, że jej sprawcą stał się człowiek. Jest wynikiem okrucieństwa czasu ostatniej wojny. To się wcale nie musiało stać. Winnych można w tym przypadku wskazać.
Uzupełnieniem wizji zagłady staje się w wierszu Broniewskiego motyw więźnia wiezionego na egzekucję przyrównanego do cierpiącego Chrystusa („I przejeżdżał bolejący Pan Jezus,/ SS-mani go wiedli na męki…”) i obraz strachu ludzi, mieszkańców miasteczka świadomych zagrożenia („Uciekaj, uciekaj, Ryfka!”).
Sytuację dramatyczną zamyka obraz rozstrzelania Ryfki i więźnia:
postawili ich oboje pod miedzą
potem wzięli karabiny do ręki…
Śmierć obłąkanej dziewczyny obok więźnia uosabiającego Jezusa przybliża ją do męki Chrystusa, co podkreśla niewinność ofiary, a tym samym symbolizuje okrucieństwo okupacyjnej rzeczywistości, okrucieństwo przewagi oprawców nad biednym, zagubionym żydowskim dzieckiem. Giną zatem niewinni, a oprawcy pozostają bezkarni i cyniczni:
za to żeście nadzy, za to żeśmy winni
obojeście umrzeć powinni
Gdzie zatem miejsce na sprawiedliwość, na charakterystyczne dla ballady przekonanie, że „nie ma zbrodni bez kary”?
Różnice
Ballada Broniewskiego tym różni się zasadniczo od tradycyjnej ballady romantycznej, że burzy naiwną wiarę romantyków w sprawiedliwość świata, w ponadczasową siłę dobra, w nieuniknioną karę.
Zbrodnia nie zostaje ukarana, a heroizm nagrodzony.
W ten sposób poeta podejmuje polemikę z naiwnością balladowego przekonania o moralnym porządku świata, które pojawiało się w finale każdej ballady Mickiewiczowskiego cyklu. I narrator w utworze Broniewskiego nie jest tak szczery i naiwny jak „balladowi” opowiadacze w Świteziance czy Liliach. Naznaczony piętnem „czasów pogardy” wie, że w świecie, w którym zbrodniarz odgrywa rolę sędziego, wartości zostały odwrócone i sprawiedliwości być nie może.
Jak interpretować?
Jeśli analizujesz utwór będący rodzajem aluzji literackiej, musisz sobie odpowiedzieć na pytanie, czemu ta aluzja służy? Czy jest jedynie dekoracją?
Czy autor poszukuje analogii, by wzmocnić wymowę tego, co chce przekazać?
Czy aluzja jest po to, by podjąć pewną polemikę z jakąś ideą?
W przypadku wiersza Broniewskiego tytuł Ballady i romanse sugeruje od razu tę trzecią możliwość.
Musisz więc sobie uświadomić, jakie jest główne przesłanie moralne ballad Mickiewicza, a – w trakcie lektury wiersza Broniewskiego – szybko uświadomisz sobie, że autor, ukazując okrucieństwo wojny, prowadzi dyskusję z balladowym „nie masz zbrodni bez kary”.
Możesz zatem rozpocząć pracę od postawienia hipotezy interpretacyjnej, że o polemikę z moralnym przesłaniem ballad w wierszu idzie. Twoja praca przyjmie wówczas konwencję rozprawki. Musisz zebrać argumenty na poparcie swojej tezy, a zatem wskazać w wierszu wszystkie nawiązania do tomiku ballad Mickiewicza zarówno tematyczne, jak i formalne. Powinieneś odpowiedzieć na pytanie, w czym utwór Broniewskiego przypomina balladę romantyczną a czym się od niej różni i co z tej różnicy wynika!
Wywód myślowy – staraj się, by był spójny i logiczny – powinien być zakończony wnioskiem potwierdzającym postawioną na początku pracy hipotezę o polemicznym charakterze wiersza Władysława Broniewskiego.
Możesz także przyjąć inną strategię: analizując kolejną formę utworu, specyfikę języka, sytuację liryczną, główne motywy, aluzje do cyklu ballad Mickiewicza, dojść na końcu wywodu myślowego do głównej myśli utworu.
Jak można wykorzystać utwór?
Obraz rzeczywistości okupacyjnej, holocaust, świat odwróconej moralności, degradacja wartości … – w tym kręgu typowej dla literatury czasów wojny i okupacji problematyki wiersz „Ballady i romanse” na pewno można przywołać.
Literatura współczesna wobec tradycji romantycznej. Romantyzm – źródło fascynacji, ironii, dyskusji dla współczesnych, różne postawy wobec spuścizny romantyków. Utwór Broniewskiego jest świetnym przykładem polemiki z romantycznym przekonaniem o nieuniknionej sprawiedliwości.
Konwencja balladowa w literaturze. Ballada romantyczna i jej kontynuacje w literaturze XX wieku. Wybór utworów jest w tym przypadku bogaty: od ballad Mickiewicza przez ballady Leśmiana, Gałczyńskiego, Broniewskiego do tych najbardziej współczesnych: Grochowiaka czy Białoszewskiego.
Uwaga!
Tym dramatyczniejsza, bardziej wstrząsająca jest historia Ryfki, jeśli się na nią spojrzy jako na skutek szalonych, okrutnych pomysłów człowieka zdolnego do największych potworności. Okazuje się, że Mickiewiczowski teatr grozy wraz z obłąkaną Karusią czy strzelcem zaklętym w modrzew za zdradę kochanki (Świtezianka) jest niczym w porównaniu ze spektaklem grozy, jaki potrafi stworzyć człowiek. Co więcej – ten spektakl dzieje się naprawdę, nie w wyobraźni.
Skojarz!
Do konwencji ballady sięga również Krzysztof Kamil Baczyński w Elegii o… [chłopcu polskim], w której poszczególne motywy tematyczne rozwija w oparciu o charakterystyczny dla ballady paralelny porządek zdań.
Odmianą ballady współczesnej są też niektóre wiersze Mirona Białoszewskiego, chociażby cykl Ballady peryferyjne, nawiązujący do folkloru przedmieścia.
Ballada romantyczna doczekała się licznych kontynuacji w literaturze współczesnej. Najbardziej znaną jest chyba Pieśń o żołnierzach z Westerplatte Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Poeta nadał wydarzeniom rangę niezwykłą, obronę Westerplatte umiejscowił w świecie pozaziemskim, bohaterów wykreował na męczenników narodowych.
Wierszy podejmujących dyskusję z tradycją romantyczną jest wiele.
Najbardziej charakterystyczna w tym względzie jest poezja Ernesta Brylla polemizująca z romantycznym kultem bohaterszczyzny, martyrologii, przesadnego uduchowienia. W takich wierszach jak Wciąż o Ikarach głoszą, Lekcja polskiego – Słowacki, Lewiatan przeciwstawia poeta romantycznym wartościom pochwałę zdrowego rozsądku, praktycyzm działania, a nawet spryt i przebiegłość jako metody osiągania celów.
Romantyczne wzloty i szaleństwa obce też są Stanisławowi Grochowiakowi. W utworze Don Kichot kpił z romantycznych błędnych rycerzy – pięknoduchów, znacznie bardziej podobał mu się pszaśny Sancho Pansa. Za to chętnie sięgał po konwencję balladową, czego przykładem może być właśnie wspomniany wiersz.
Zobacz:
interpretacja, analiza wiersza
Władysław Broniewski „Ballady i romanse” – analiza
W 1945 r. ukazał się szósty tom poetycki Władysława Broniewskiego – „Drzewo rozpaczające”. Zamieszczone w nim utwory w dużej mierze poświęcone zostały rozrachunkowi z II wojną światową i jej skutkami. Przykładem są właśnie „Ballady i romanse”, których tytuł nawiązuje do głośnego tomu Adama Mickiewicza wydanego w 1822 r.
Tekst „Ballad i romansów” Broniewskiego bezpośrednio odwołuje się do „Romantyczności” Mickiewicza. Podobieństwa i różnice pomiędzy utworami ujawniają się na płaszczyźnie treściowej, wiersz Broniewskiego nie realizuje gatunku ballady. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na fakt, iż brak w nim elementów fantastycznych, wywodzących się z ludowych wierzeń (sytuacja liryczna utworu cechuje się wielkim prawdopodobieństwem, jedynie symboliczna postać Jezusa może pozostawać poza ziemskim doświadczeniem). Bardzo ważne miejsce w balladach zajmowała także sprawiedliwość – pojmowana często jako siła niezależna od człowieka, działająca samodzielnie i bezwzględnie, zawsze dosięgająca winnych. Nie funkcjonuje ona w utworze Broniewskiego. Z balladą dzieło autora „Drzewa rozpaczającego” łączą elementy epickie (wyraźnie zarysowana fabuła) oraz dramatyczne (dialogi). Trzeba jednak odnotować, że obecna jest tutaj charakterystyczna dla tego gatunku nastrojowość, choć zmodyfikowana ze względu na tragiczne wydarzenia z lat 1939-1945.
Dzieło Broniewskiego składa się z siedmiu czterowersowych strof. Pierwsza z nich liczy pięć wersów, każda kolejna po cztery. Układ rymów jest niejednorodny. Obok siebie występują rymy parzyste i przeplatane, jednak regularność tę zaburza część rozpoczynająca utwór i pojawiający się w niej cytat z „Romantyczności”. Jej schemat rozpisać można następująco: abacb. Warto zwrócić uwagę na rym wewnętrzny w drugim wersie ostatniej strofy (anieleli : po kolei). Liczba sylab w poszczególnych wersach nie jest równa.
W „Balladach i romansach” pojawia się wiele środków stylistycznych. Wpływają one na nastrój utworu, pomagają w tworzeniu sugestywnego obrazu ogołocenia, zagubienia, strachu. Wśród nich wyróżnić można m.in.: epitety (np. „żywego ducha”; „naga, ruda Ryfka”; „grubi Niemcy”, „bolejący Pan Jezus”), metafory („anieleli po kolei”, „ozwało się Alleluja w Galilei”), anafory („przejeżdżał”, „za”), powtórzenia („dużo, dużo luda”), wyliczenia („za koronę cierniową, za te włosy rude”). W drugiej strofie pojawia się parenteza (zdanie wtrącone) – „Uciekaj, uciekaj, Ryfka!”, które może świadczyć o pozytywnym stosunku narratora do bohaterki.
Władysław Broniewski „Ballady i romanse” – interpretacja
Bohaterką dzieła Władysława Broniewskiego jest Ryfka – trzynastoletnia ruda Żydówka. Straciwszy oboje rodziców, biega po opustoszałym, zniszczonym miasteczku. Dziewczynka nie reaguje na ostrzeżenia, nie ucieka – jest zupełnie przerażona, oszołomiona okrutnymi wydarzeniami. Wciąż ma nadzieję na spotkanie z najbliższymi, być może widzi ich duchy (na co wskazywałby kontekst „Romantyczności” Mickiewicza); otrzymawszy bułkę, chce podzielić się nią właśnie z rodzicami.
Ryfkę mijają kolejni ludzie. Każdy coś jej ofiaruje, lecz w żadnym wypadku nie jest to to, czego dziewczyna naprawdę potrzebuje. W końcu pojawili się SS-mani, którzy prowadzili Jezusa, wiodąc Go na mękę. Wzięli ze sobą również młodą dziewczynkę, postawili oboje pod miedzą:
(…) Słuchaj, Jezu, słuchaj, Ryfka, Sie Juden,/ za koronę cierniową, za te włosy rude,/ za to, żeście nadzy, za to, żeśmy winni,/ obojeście umrzeć powinni”, po czym wystrzelili.
Jezus i Ryfka zaś „anieleli po kolei”.
Przejmującą scenę, opisaną przez Władysława Broniewskiego można odczytywać na wiele sposób. Pierwsza interpretacja musi nawiązywać, co najbardziej oczywiste, do Holocaustu. Czy SS-mani mierzący do Jezusa i Ryfki mają konkretny powód, by ich zabić? Nie, wręcz przeciwnie – sami przyznają, że czynią to bez motywu, wyłącznie dlatego że bohaterowie wiersza są pochodzenia żydowskiego. Właśnie w ten sposób przedstawiona zostaje zagłada Żydów – jako działanie okrutne i nieznajdujące żadnego racjonalnego uzasadnienia.
Odniesienie „Ballad i romansów” do „Romantyczności” Adama Mickiewicza otwiera kolejne konteksty. Ryfka stanowi odbicie Karusi, która po śmierci Jasieńka biegała po miasteczku, rozmawiając z jego zjawą. Nie rozumiał jej mędrzec, jednak prości ludzie podzielali jej przeczucia, dając – choćby duchowe – wsparcie, traktując z szacunkiem, nie jak osobę szaloną. Ryfka od nikogo nie otrzymuje realnej pomocy, nikt nie jest gotów zabrać ją ze sobą, dostaje jedynie bułkę. Wojna powoduje zobojętnienie, każdy troszczy się przede wszystkim o siebie. Nikt nie zaryzykowałby życia dla małej Żydówki, a drobne dary przechodniów mają za zadanie uciszyć wyrzuty sumienia.
Postacie skatowanych bohaterów, młodej i niewinnej Ryfki oraz Mesjasza, uzmysławiają stopień okrucieństw wojennych. Niszczycielski żywioł przyczynił się do śmierci milionów zwykłych i bezbronnych, którzy nie zasłużyli na taki los, stali się ofiarami nieludzkich czasów, złych ludzi; podobnie jak Jezus Chrystus został wydany na śmierć bez jakiejkolwiek winy.
키워드에 대한 정보 ballady i romanse władysław broniewski
다음은 Bing에서 ballady i romanse władysław broniewski 주제에 대한 검색 결과입니다. 필요한 경우 더 읽을 수 있습니다.
이 기사는 인터넷의 다양한 출처에서 편집되었습니다. 이 기사가 유용했기를 바랍니다. 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오. 매우 감사합니다!
사람들이 주제에 대해 자주 검색하는 키워드 Władysław Broniewski – ,,Ballady i romanse”
- polska poezja
- recytacja wierszy
- aktorzy czytają poezję
- recytacja
- romantyzm
- fundacja mochnackiego
- andrzej waśko
- Bożena Adamek
- Tadeusz Zięba
- romantym
- wiersze polskiej
- poeci
- wiersze czytane
- audioteka
- wiersze audio
- recytajca poezji
- lektury
- sławomir maciejewski
- wiersze na mature
- wiersze maturalne
- interpretacje wierszy
- poezja wojenna
- wojna
- Władysław Broniewski
- Ballady i romanse
- wiersze Broniewskiego
Władysław #Broniewski #- # #,,Ballady #i #romanse”
YouTube에서 ballady i romanse władysław broniewski 주제의 다른 동영상 보기
주제에 대한 기사를 시청해 주셔서 감사합니다 Władysław Broniewski – ,,Ballady i romanse” | ballady i romanse władysław broniewski, 이 기사가 유용하다고 생각되면 공유하십시오, 매우 감사합니다.
